5 Şubat 2013 Salı

Ermeni Örgütleri


İlk olarak yabancı devletlerin tamamının Ermenilerin lehinde yaptıkları müdahale ve isteklerin, fazla kuvvetli ve istekli olmadığını vurgulamak gerekir. Bunun da sebebi, Osmanlı Devleti’nde göze batacak ve Avrupa
kamuoyunu harekete geçirecek derecede bir Ermeni olayının bulunmaması idi. Bu tür olayları çıkarmak da Ermenilere düşüyordu. Bunun için ise her şeyden önce teşkilat lazımdı.

Osmanlı sınırları içindeki Ermeni cemiyetlerinin ilki 1860’ta İstanbul’da “Hayırsever Cemiyeti (Benevolent Union)” adıyla kuruldu. Amacı Kilikya’yı yükseltmekti. 1870 ile 1880 arasında Van’da “Araratlı”, Muş’ta
“Okulsevenler” ve “Doğu”, Erzurum’da “Milliyetçi Kadınlar” isimli dernekler ortaya çıktı. Araratlı, Okulsevenler ve Doğu Cemiyetleri daha sonra birleşerek “Ermenilerin Birleşik Cemiyeti”ni kurdular. Bunlar görünüşte hep sosyal mahiyette cemiyetlerdi.

Bunların yanında ihtilalci cemiyetler de kuruluyordu. 1878’de Van’da “Kara Haç Cemiyeti” kuruldu. Bu Amerika’daki ‘Ku Klux Klan’ benzeri bir kuruluştu. Amacı Ermenileri silahlı saldırılardan korumak için (!)
onları silahlandırmaktı. 1881’de Erzurum’da “Anavatan Müdafileri (Pashtpan Haireniats) Cemiyeti” kuruldu. Bunun gayesi de Ermenileri saldırılardan korumak için silahlandırmaktı. 1882 yılında kapatıldı.

İhtilalci siyasi parti olarak ilk ortaya çıkan kuruluş ise “Armenakan Partisi”dir. Partinin kuruluş gayesi, ihtilal çıkararak Ermenilerin kendi kendilerini yönetme hakkı kazanmalarını sağlamaktı. Parti programının
özeti şöyledir: “Partinin kuruluş sebebi, ihtilal yolu ile Ermenilerin kendi kendilerini idare hakkını elde etmektir. Partiye sadece Ermeniler girebilir. Parti gayesine varmak için; aynı ideale inanan bütün milliyetperver

Ermenileri bir araya getirmek, ihtilalci fikirleri yaymak, üyelere silah kullanmayı, askerî disiplini öğretmek, silah ve para temin etmek, gerilla kuvvetleri oluşturmak, halkı genel bir harekete hazırlamak gibi yollara
başvuracaktır. Parti aktif ve yedek azalardan oluşacak, yedek azalar sadece malî destek sağlayacaklardır. Bir merkez teşkilatı olacak, bölgede de bölge komiteleri oluşturulacaktır. Merkez Teşkilatı, bölge komiteleri temsilcilerinden oluşacaktır. Ayrıca diğer ihtilalci gruplarla işbirliği için özel komite kurulacaktır.”

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder