İngiliz
Muhipleri Cemiyeti, İngilizlerin desteğiyle Sait Molla tarafından 20 Mayıs 1919
tarihinde kuruldu. Batıcılık fikrinin yılmaz savunucularından Abdullah Cevdet
de cemiyetin kuruluşunda etkili oldu. Osmanlı
hukukuna
göre böyle bir cemiyetin kurulması uygun olmadığı halde Sait Molla’nın da üyesi
olduğu Şura-yı Devlet, İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin kuruluşuna onay verdi.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin resmi kurucusu
Sait
Molla olmakla birlikte cemiyetin faaliyetlerini İngiliz istihbaratından Papaz
Frew yürütüyordu.
Cemiyet
kurucuları, Milli Mücadele’nin bir çete hareketi olduğunu ileri sürerek bu
hareketin memleketi kurtaramayacağını ve kurtuluş için İngiliz himayesinin şart
olduğunu ileri sürüyorlardı. Cemiyet üyelerinin
bir
kısmı ise İngiltere’nin dostluğunun sağlanması ile elde edilecek İngiliz
desteği sayesinde, memleketin kurtarılabileceği sanıyordu.
Basım
yayın yoluyla İngiliz propagandası yapan cemiyet, memlekette Milli Mücadele
aleyhinde bir hava oluşturmaya çalıştı. Sait Molla’nın önce Yeni İstanbul, daha
sonra da Türkçe İstanbul adıyla çıkardığı ve başyazarlığını kendisinin yaptığı
gazete cemiyetin yayın organı haline geldi. Milli Mücadele aleyhinde yayın
yapan Peyam-ı Sabah gazetesi de cemiyete yardımcı oluyordu. Hürriyet ve İtilaf
Fırkası’nın desteğiyle teşkilatlanmaya çalışan cemiyet, Müslüman halkın
hassasiyetlerini çok iyi biliyor İslami değerleri propaganda malzemesi haline
getirmeyi hedefliyordu.
İttihatçıları
içinde bulundurmakla suçlanan İzzet Paşa Hükûmeti’nin istifasından bir gün
sonra, İstanbul’da İngilizlerin işbirlikçisi olarak bilinen Yeni İstanbul gazetesinin
ilk sayısı yayınlandı. İngiliz Muhipleri
Cemiyeti’nin
kurucusu Said Molla da bu gazetede başyazarlık yapmaktaydı. İngiliz dostluğu
ile meselelerin halledilebileceğini savunan ve Kuva-yı Milliye’ye şiddetle
karşı çıkan Ali Kemal, İngilizlerin en azimli millet olduğunu, Osmanlı
Devleti’nin iki siyasi ilkesi olacağını, bunların içeride milliyetlerin
birliği, dış politikada ise, İngiliz dostluğu olduğunu açıklıyor ve
İngilizlerle bozuşmamak gerektiğini savunuyordu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder